Trujące rośliny

Sasanka dzwonkowata (Pulsatilla vulgaris) ukazuje się u nas z końcem kwietnia. Poznać ją można po dużych, kosmatych i połyskujących kwiatach o sześciu płatkach barwy blękitno-fioletowej. Liście sasanki wychodzą z ziemi później. Roślina ta z rodziny jaskrowatych odznacza się ostrym sokiem i używaną bywa niekiedy jako lek.

Liście tytoniu
Liście tytoniu

Tytoń (Nicotiana Tabacum) pochodzi z Ameryki podzwrotnikowej, skąd w XVI wieku rozpowszechnił się po całym świecie. Gatunek amerykański jest rośliną, dochodzącą do kilku metrów wysokości, liście ma duże, jasno-zielonej barwy. Liście te są pokryte drobnymi włoskami, wydzielającymi lepką ciecz. Z kwiatów o różowych płatkach tworzy się owoc – torebka. Jak większa część roślin psiankowych, tytoń zawiera w sobie ciało trujące – nikotynę. Oprócz gatunku amerykańskiego w wielu miejscach uprawiają tytoń machorkę – roślinę mniejszą od amerykańskiej, z kwiatem żółtej barwy.

Na mokrych łąkach, po brzegach lasów, wszędzie spotkać łatwo jaskier pryszczeniec (Ranunculus acer). Pospolita ta roślina o pięciu żółtych płatkach korony ma pojedyncze kwiaty. Ostry sok, który odstręcza pasące się trzody od tego jaskru, przy wysychaniu traci własności trujące.

Ostromiecz cypryskowy (Euphorbia cyparissias) ma liść podobny do igieł cyprysu, kwiaty zebrane w baldaszki. Każdy z kwiatów składa się z dziesięciu do dwunastu pręcików, z których każdy osadzony na osobnej szypułce może być uważanym za oddzielny kwiat. Kwiatek słupkowy składa się z potrójnego zawiązka. Cała roślina zawiera w sobie naczynia mleczne – rozgałęzione komórki, wypełnione białym, gryzącym płynem; dawniej ostromiecz miał znaczenie w lecznictwie.

Jaskółcze ziele
Jaskółcze ziele

Około starych murów, płotów, w pobliżu mieszkań, łatwo spotkać na wio snę jaskółcze ziele (Chelidonium majus), jeden z najpospolitszych chwastów. Przy zrywaniu liści lub łodygi tego chwastu widzimy wypływający sok pomarańczowy, dawniej używany jako lekarstwo. Jaskółcze ziele ma kwiat o czterech płatkach korony, pręcików wiele; należy do rodziny makowych, od maku różni się kształtem owocu.

Czworolist pospolity (Paris quadrifolia), zwany także jednojagodą, kwitnie na wiosnę, dając pojedynczy kwiat, osadzony pomiędzy czterema liściami. Czworolist należy do rodziny szparagowatych i jakkolwiek mu przypisują własności trujące, używanym bywał jako lek w cierpieniach oczu.

Bieluń
Bieluń

Bieluń czyli dendera (Datura Stramonium) spotyka się często w pobliżu mieszkań ludzkich. Roślina ta, pochodząca z Ameryki północnej, szybko rozpowszechniła się po Europie. Bieluń łatwo poznać po dużych, białych kwiatach, wydających przyjemny zapach. Kwiat ma budowę podobną do kwiatu pokrzyku, owoc jednak różni się zupełnie. Owoc ten jest torebką, pękającą przy dojrzewaniu na cztery części i zawierającą liczne nasiona. Torebka bieluniu jest pokryta ostrymi kolcami. Pomimo swych własności trujących, liście tego chwastu zalecane bywają niekiedy jako środek lekarski.

Aronek czyli kleśniec plamisty (Arum maculatum) jest rośliną jednopienną; kwiaty pręcikowe i słupkowe są osadzone na jednej osi, otoczonej obszerną pochwą. Liść strzałkowaty, plamisty, rośnie w miejscowościach błotnistych w Europie środkowej; u nas spotyka się w Ojcowie. Mączysty korzeniak aronka ma własności lecznicze.